چگونه لخته شدن خون در پاها را تشخیص دهیم؟

تشخیص این عارضه (که بیشتر به عنوان ترومبوز ورید عمقی یا DVT شناخته می‌شود) ترکیبی از بررسی علائم بالینی و استفاده از روش‌های تصویربرداری و آزمایشگاهی است. در ادامه، مراحل تشخیص را به زبان ساده و دقیق شرح می‌دهیم:

بررسی علائم بالینی

اولین گام در تشخیص، معاینه بالینی توسط پزشک است. مهم‌ترین علائم شامل موارد زیر است:
تورم غیرمنتظره در یک پا (معمولاً ساق یا ران)
درد یا سنگینی پا، اغلب با فشار یا حرکت بیشتر می‌شود
قرمزی یا تغییر رنگ پوست (تیره شدن یا کبودی غیرطبیعی)
احساس گرما در ناحیه درگیر
برجستگی رگ‌ها یا حساسیت به لمس

آزمایش خون (D-dimer)

اگر پزشک به بروز این عارضه شک کند، ممکن است ابتدا آزمایش خون D-dimer درخواست دهد. این آزمایش میزان مواد حاصل از انحلال لخته را در خون اندازه‌گیری می‌کند.
اگر نتیجه منفی باشد و علائم خفیف باشند، احتمال بتلا به این عارضه کم است.
اگر مثبت باشد، به معنای احتمال بالای وجود این بیماری است و بررسی‌های بیشتر لازم خواهد بود.

سونوگرافی داپلر (Doppler Ultrasound)

این روش، دقیق‌ترین و رایج‌ترین ابزار تشخیص این بیماریست. در این سونوگرافی جریان خون در رگ‌ها بررسی می‌شود.
اگر لخته‌ای در مسیر جریان خون باشد، دستگاه آن را نشان می‌دهد.
این روش بدون درد و غیرتهاجمی است و معمولاً در کمتر از ۳۰ دقیقه انجام می‌شود.

ونوگرافی (Venography)

اگر نتایج سونوگرافی قطعی نباشد، از این روش استفاده می‌شود. در این روش، ماده رنگی به رگ‌ها تزریق شده و سپس از طریق اشعه ایکس، رگ‌ها بررسی می‌شوند.

سی‌تی‌اسکن یا MRI

در موارد پیچیده یا زمانی که لخته ممکن است به ریه‌ها منتقل شده باشد، این روش‌ها برای شناسایی آمبولی ریوی به کار می‌روند.
جمع‌بندی
تشخیص این عارضه نیازمند دقت، سرعت و استفاده از ابزارهای مناسب است. ترکیب علائم ظاهری با آزمایش خون و سونوگرافی، معمولاً کافی است تا پزشک تشخیص نهایی را بدهد. اگر به دنبال یک مرکز سونوگرافی کالر داپلر خوب در شهر ری هستید، می‌توانید به مرکز تصویربرداری مروارید مراجعه کنید.

تورم ناگهانی

تورم یکی از شایع‌ترین علائم است. معمولاً در ناحیه ساق یا ران پا به طور ناگهانی ایجاد می‌شود و ممکن است در یک پا بیشتر از دیگری دیده شود.

درد یا سنگینی در پا

درد در ناحیه‌ای که لخته خون ایجاد شده است، معمولاً به صورت احساس فشار یا درد تیز و شدید ظاهر می‌شود. این درد ممکن است با حرکت یا فشار به شدت افزایش یابد.

گرمی در ناحیه درگیر

پوست روی ناحیه‌ای که لخته خون در آن وجود دارد، ممکن است احساس گرما کند و نسبت به قسمت‌های دیگر بدن داغ‌تر شود.

قرمزی یا تغییر رنگ پوست

پوست روی ناحیه مبتلا ممکن است به رنگ قرمز یا آبی تغییر کند. این تغییر رنگ ممکن است به دلیل مسدود شدن جریان خون توسط لخته باشد.

برجستگی رگ‌ها

در برخی از موارد، رگ‌های سطحی ممکن است به دلیل وجود لخته در رگ‌های عمقی برجسته و قابل مشاهده شوند. این وضعیت ممکن است به شکل خطوط قرمز یا بنفش در پوست نمایان شود.
اگر هر کدام از این علائم را در خود یا دیگران مشاهده کردید، به خصوص اگر درد و تورم به سرعت تشدید شود، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا از بروز عوارض جدی مانند آمبولی ریوی جلوگیری شود.

افرادی که مدت طولانی بی‌حرکت هستند: بیماران بستری، مسافران طولانی مدت، یا افرادی که به دلیل جراحی یا بیماری نمی‌توانند حرکت کنند.
افراد با سابقه خانوادگی لخته خون: کسانی که در خانواده‌شان سابقه لخته خون یا مشکلات انعقاد خون دارند.
زنان باردار و مصرف‌کنندگان قرص‌های ضدبارداری: تغییرات هورمونی در دوران بارداری یا مصرف داروهای هورمونی می‌تواند خطر را افزایش دهد.
افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن: مانند سرطان، بیماری‌های قلبی، دیابت، فشار خون بالا یا افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند.
افراد دارای اضافه وزن یا چاقی: فشار بیشتر بر رگ‌ها و کاهش جریان خون می‌تواند باعث لخته خون شود.
افراد مسن: با افزایش سن، رگ‌ها ضعیف‌تر و جریان خون کندتر می‌شود.
افراد پس از جراحی‌های بزرگ: جراحی‌های مربوط به پا، لگن یا شکم می‌توانند خطر تشکیل لخته را افزایش دهند.
افراد سیگاری: سیگار کشیدن باعث آسیب به رگ‌های خونی و افزایش احتمال لخته شدن خون می‌شود.

درمان این بیماری معمولاً به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که به شرایط بیمار بستگی دارد:

داروهای رقیق‌کننده خون (آنتی‌کوآگولانت‌ها): وارفارین و هپارین برای جلوگیری از گسترش لخته و تشکیل لخته‌های جدید تجویز می‌شوند. این داروها باید تحت نظارت پزشکی مصرف شوند.

ترومبولیتیک‌ها (داروهای حل‌کننده لخته): در موارد حاد، داروهای ترومبولیتیک مانند التپلاز برای حل کردن لخته‌ها استفاده می‌شوند. این داروها خطر خونریزی را افزایش می‌دهند و باید با دقت مصرف شوند.

جراحی (ترمبکتومی): در موارد شدید و مقاوم به درمان دارویی، ممکن است نیاز به جراحی ترمبکتومی برای برداشتن لخته باشد. این روش معمولاً زمانی انجام می‌شود که لخته خون در محل خود ثابت شده باشد.

فیلتر وریدی (فیلتر IVC): برای افرادی که نمی‌توانند داروهای رقیق‌کننده خون مصرف کنند، فیلتر IVC در رگ وریدی بزرگ شکم قرار داده می‌شود تا از انتقال لخته به ریه‌ها جلوگیری کند.

کمپرس و بالا نگه‌داشتن پا: استفاده از جوراب‌های فشاری و بالا نگه‌داشتن پا به کاهش تورم و بهبود جریان خون کمک می‌کند.

فعالیت فیزیکی و حرکت منظم: شروع به حرکت و فعالیت فیزیکی بعد از درمان اولیه می‌تواند به جلوگیری از تشکیل لخته‌های جدید کمک کند.
این روش‌ها بسته به وضعیت بیمار و شدت عارضه متفاوت هستند و باید تحت نظر پزشک انجام شوند.

در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی مروارید ری، ما همواره بر اهمیت تشخیص سریع و دقیق مشکلات پزشکی تأکید داریم.این عارضه یکی از شرایطی است که نیازمند توجه فوری است. استفاده از پیشرفته‌ترین روش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی داپلر به تشخیص به‌موقع و دقیق کمک می‌کند، تا درمان سریع و مؤثر آغاز شود. با ارائه خدمات تخصصی و باکیفیت، تیم پزشکی ما آماده است تا شما را در هر مرحله از تشخیص و درمان این بیماری همراهی کند. برای اطمینان از سلامت خود، در صورت بروز هرگونه علامت مشکوک، به مرکز تصویربرداری مروارید مراجعه کنید و از خدمات دقیق و مطمئن ما بهره‌مند شوید. چنانچه قصد دریافت مشاوره یا رزرو نوبت را دارید می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 02156804080 اقدام نمایید.


منابع
mayoclinic.org
clevelandclinic.org