همه چیز درباره هیستروسالپنگوگرافی | راهنمای کامل تستی که هر خانمی باید بشناسد!

هیستروسالپنگوگرافی، که به اختصار HSG نیز نامیده می‌شود، یک روش تصویربرداری اشعه ایکس است که برای بررسی رحم و لوله‌های فالوپ مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، ماده کنتراست به داخل رحم تزریق می‌شود و سپس با استفاده از اشعه ایکس تصاویری از ساختارهای داخلی ثبت می‌شود. این تصاویر می‌توانند اطلاعات دقیقی درباره وضعیت رحم و لوله‌های فالوپ ارائه دهند، از جمله مشکلاتی مانند انسداد لوله‌ها یا ناهنجاری‌های رحمی که ممکن است باعث ناباروری یا دیگر مشکلات تناسلی شوند.

این تست معمولاً به زنانی توصیه می‌شود که مشکلاتی در باردار شدن دارند. همچنین اگر پزشک شما به انسداد لوله‌های فالوپ، عفونت لگنی، یا ناهنجاری‌های رحمی مشکوک باشد، ممکن است HSG را توصیه کند. موارد رایجی که ممکن است نیاز به هیستروگرافی داشته باشد شامل موارد زیر است:
بررسی انسداد لوله‌های فالوپ
ارزیابی وضعیت رحم پس از جراحی یا آسیب
بررسی ناهنجاری‌های ساختاری رحم
تشخیص علل ناباروری

زمان مناسب انجام عکس رنگی رحم

Hysterosalpingography معمولاً در روزهای ۵ تا ۱۰ چرخه قاعدگی انجام می‌شود، یعنی بعد از اتمام قاعدگی و قبل از تخمک‌گذاری. این زمان ایده‌آل است زیرا احتمال بارداری و عواملی که از هرگونه تداخل با تست جلوگیری می‌کند کمتر است. انجام این آزمایش در این بازه زمانی همچنین خطر عفونت و ناراحتی‌های دیگر را کاهش می‌دهد. به طور کلی، پزشکان توصیه می‌کنند تا عکس رنگی رحم قبل از تخمک‌گذاری انجام شود تا از باردار بودن در زمان انجام تست جلوگیری شود.

بانوانی که پزشکان به آن‌ها هیستروگرافی پیشنهاد می‌کنند معمولاً دارای یکی از شرایط زیر هستند:
ناباروری
هیستروسالپنگوگرافی به طور معمول برای زنانی توصیه می‌شود که پس از یک سال تلاش برای بارداری موفق به باردار شدن نشده‌اند. این تست کمک می‌کند تا پزشکان از وضعیت رحم و لوله‌های فالوپ مطلع شوند و بفهمند آیا انسدادی در لوله‌ها وجود دارد که مانع عبور اسپرم یا تخمک شود یا خیر. یکی از مهم‌ترین عوامل ناباروری، انسداد لوله‌های فالوپ است، که HSG می‌تواند به سادگی آن را شناسایی کند.
سقط مکرر
زنانی که تجربه سقط مکرر دارند ممکن است با مشکلات ساختاری در رحم روبه‌رو باشند. هیستروسالپنگوگرافی به پزشکان امکان می‌دهد که ناهنجاری‌های داخلی رحم مانند فیبروم‌ها، پولیپ‌ها، یا مشکلات شکلی رحم مانند دیواره رحمی (سپتوم) را شناسایی کنند که ممکن است باعث سقط‌های مکرر شده باشند.
سابقه عفونت‌های لگنی یا بیماری التهابی لگن (PID)
عفونت‌های لگنی که به عنوان بیماری التهابی لگن نیز شناخته می‌شوند، می‌توانند باعث انسداد یا آسیب به لوله‌های فالوپ شوند. زنانی که در گذشته به بیماری‌های عفونی لگنی مبتلا شده‌اند، در معرض خطر بیشتری برای انسداد یا چسبندگی لوله‌های رحمی قرار دارند. این تست می‌تواند به بررسی وضعیت این لوله‌ها بپردازد و مشخص کند که آیا درمان‌های اضافی مورد نیاز است یا خیر.
سابقه جراحی لگنی یا رحمی
بانوانی که تحت عمل‌های جراحی لگنی یا رحمی قرار گرفته‌اند، ممکن است دچار چسبندگی یا آسیب به ساختارهای رحمی یا لوله‌های فالوپ شده باشند. HSG به بررسی این مشکلات پس از جراحی کمک می‌کند و می‌تواند اطلاعات دقیقی درباره وجود هرگونه چسبندگی یا انسداد ارائه دهد.
بررسی بعد از جراحی لوله‌های رحمی
در مواردی که زنانی عمل باز کردن لوله‌های فالوپ را انجام داده‌اند، پزشکان ممکن است برای اطمینان از موفقیت‌آمیز بودن جراحی، هیستروگرافی را تجویز کنند. این تست کمک می‌کند تا مشخص شود که آیا لوله‌های فالوپ به درستی باز شده‌اند و قادر به عملکرد طبیعی هستند یا خیر.

آماده‌سازی برای HSG معمولاً ساده است، اما باید نکاتی را در نظر بگیرید تا اطمینان حاصل کنید که تست به درستی انجام می‌شود. پزشک شما ممکن است توصیه کند که:
یک یا دو ساعت قبل از تست از مسکن‌های ساده استفاده کنید تا از هر گونه درد احتمالی جلوگیری شود.
از مصرف محصولات بهداشتی داخلی در روز تست خودداری کنید.
اگر به ید یا مواد کنتراست حساسیت دارید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید.

روند انجام تست هیستروسالپنگوگرافی

در طول HSG، ابتدا ماده کنتراست از طریق یک کاتتر به داخل رحم تزریق می‌شود. سپس با استفاده از تصویربرداری اشعه ایکس، تصاویری از داخل رحم و لوله‌های فالوپ گرفته می‌شود. اگر لوله‌های فالوپ باز باشند، ماده کنتراست به راحتی از لوله‌ها عبور می‌کند و به داخل حفره شکمی پخش می‌شود. اما اگر انسدادی وجود داشته باشد، کنتراست در لوله‌ها متوقف می‌شود، که این امر به پزشک کمک می‌کند تا مشکلات موجود را تشخیص دهد.

احساس بعد از تست هیستروسالپنگوگرافی

بیشتر زنان بعد از HSG ممکن است کمی ناراحتی یا درد خفیف مشابه با درد قاعدگی را تجربه کنند. برخی ممکن است لکه‌بینی یا ترشحات کم پس از تست داشته باشند که معمولاً طبیعی است. همچنین اگر درد شدیدی داشتید یا تب کردید، حتماً باید با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا ممکن است نشانه‌ای از عفونت باشد.

یکی از کاربردهای اصلی HSG در تشخیص ناباروری است. این تست می‌تواند به پزشکان کمک کند تا انسداد لوله‌های فالوپ یا ناهنجاری‌های رحمی را که ممکن است مانع بارداری شوند، شناسایی کنند. در برخی موارد، فقط انجام این تست ممکن است مشکلات جزئی لوله‌ها را رفع کند و به بهبود شانس بارداری کمک کند.

تأثیرات جانبی هیستروگرافی بر بارداری

بسیاری از زنان بلافاصله پس از انجام HSG شانس بارداری افزایش یافته‌ای را تجربه می‌کنند. علت این امر می‌تواند رفع موانع کوچک در لوله‌های فالوپ باشد که قبلاً شناسایی نشده بودند. همچنین، این تست به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلات جدی‌تر را شناسایی و درمان کنند.

محدودیت خاصی برای تعداد دفعات انجام HSG وجود ندارد، اما به طور کلی این تست تنها زمانی تکرار می‌شود که نیاز به بررسی مجدد وضعیت رحم یا لوله‌های فالوپ باشد. اگر مشکلات بارداری شما به درستی شناسایی نشود، پزشک ممکن است به تست‌های اضافی یا روش‌های تشخیصی دیگر نیز روی آورد.

مقایسه با سونوگرافی
سونوگرافی، به ویژه سونوگرافی واژینال، یکی دیگر از ابزارهای تشخیصی پرکاربرد در بررسی ناباروری است. برخلاف HSG که از اشعه ایکس استفاده می‌کند، سونوگرافی به کمک امواج صوتی تصاویری از اندام‌های تولید مثل ایجاد می‌کند. این روش تصویربرداری بلادرنگ از رحم و تخمدان‌ها را فراهم می‌کند و برای پیگیری تخمک‌گذاری، تشخیص کیست‌های تخمدانی و ارزیابی پوشش رحم بسیار مفید است.
یکی از مزایای کلیدی سونوگرافی نسبت به HSG، غیرتهاجمی بودن آن است. سونوگرافی شامل تابش اشعه یا استفاده از مواد حاجب نیست و این امر آن را به گزینه‌ای ایمن‌تر برای استفاده‌های مکرر تبدیل می‌کند. علاوه بر این، این روش در طول چرخه قاعدگی قابل انجام است و امکان نظارت پیوسته بر عملکرد تخمدان‌ها را فراهم می‌کند. با این حال، سونوگرافی در ارزیابی لوله‌های فالوپ محدودیت‌هایی دارد. در حالی که می‌تواند شرایطی مانند هیدروسالپینکس (پرشدگی لوله‌های فالوپ با مایع) را تشخیص دهد، در شناسایی انسداد لوله‌ها به اندازه HSG کارآمد نیست. در نهایت، اگرچه سونوگرافی در تصویربرداری از رحم و تخمدان‌ها بسیار مؤثر است، اما HSG همچنان در ارزیابی باز بودن لوله‌های فالوپ برتری دارد.
مقایسه با لاپاروسکوپی
لاپاروسکوپی یک روش جراحی است که در آن یک دوربین کوچک (لاپاروسکوپ) از طریق برشی کوچک در نزدیکی ناف به شکم وارد می‌شود. این روش امکان مشاهده مستقیم اندام‌های لگن، از جمله رحم، تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ را فراهم می‌کند. برخلاف HSG که تنها یک تصویر دوبعدی از اشعه ایکس ارائه می‌دهد، لاپاروسکوپی یک نمای سه‌بعدی از اندام‌های تولید مثل ارائه می‌دهد.
لاپاروسکوپی به عنوان استاندارد طلایی برای تشخیص شرایطی مانند آندومتریوز، چسبندگی‌های لگنی و پاتولوژی لوله‌ای در نظر گرفته می‌شود. این روش همچنین می‌تواند برای درمان همزمان این شرایط مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال، اگر انسدادی در لوله‌های فالوپ شناسایی شود، جراح می‌تواند در همان حین اقدام به رفع انسداد کند.
با این حال، لاپاروسکوپی یک روش تهاجمی‌تر و گران‌تر نسبت به HSG است. این روش نیاز به بیهوشی عمومی دارد و با خطراتی همچون عفونت و تشکیل بافت اسکار همراه است. به همین دلیل، لاپاروسکوپی معمولاً زمانی توصیه می‌شود که روش‌های کم‌تهاجمی‌تری مانند HSG یا سونوگرافی نتایج قطعی ارائه ندهند یا در صورتی که به شدت به وجود آندومتریوز یا چسبندگی‌های لگنی مشکوک باشند.
مقایسه با هیستروسکوپی
هیستروسکوپی نیز یک روش کم‌تهاجمی دیگر است که برای تشخیص و درمان مشکلات رحمی استفاده می‌شود. در طی هیستروسکوپی، یک لوله باریک و دارای نور (هیستروسکوپ) از طریق دهانه رحم به داخل رحم وارد می‌شود. این روش به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل حفره رحمی را بررسی کند و در صورت نیاز، پولیپ‌ها، فیبروئیدها یا چسبندگی‌ها را حذف کند.
هیستروسکوپی معمولاً در صورتی که به ناهنجاری‌های رحمی مشکوک باشند، مانند فیبروئیدهای زیرمخاطی یا چسبندگی‌های داخل رحمی (سندروم آشرمن) استفاده می‌شود. این روش دید مستقیم‌تری از حفره رحم نسبت به عکس رنگی رحم ارائه می‌دهد که تنها یک سیلوئت اشعه ایکس نشان می‌دهد.
در مقایسه با عکس رنگی رحم، هیستروسکوپی بیشتر بر رحم متمرکز است و نمی‌تواند لوله‌های فالوپ را ارزیابی کند. با این حال، این مزیت را دارد که هم تشخیصی و هم درمانی است، به طوری که امکان درمان فوری مشکلات شناسایی‌شده را فراهم می‌کند. در حالی که عکس رنگی رحم تنها یک روش تشخیصی است و در صورت تشخیص مشکلات، نیاز به پیگیری‌های بیشتری خواهد بود.

مقایسه کارآمدی روش های تشخیصی در شناسایی انسداد لوله‌ها

یکی از دلایل اصلی انجام عکس رنگی رحم بررسی انسداد لوله‌های فالوپ است که عامل درصد زیادی از موارد ناباروری زنان محسوب می‌شود. وقتی لوله‌های فالوپ مسدود شده باشند، اسپرم قادر به رسیدن به تخمک نیست و لقاح صورت نمی‌گیرد.
HSG در شناسایی انسدادهای پروگزیمال (نزدیک به رحم) بسیار مؤثر است، اما گاهی ممکن است به دلیل اسپاسم لوله‌ها در طول فرآیند، نتایج مثبت کاذب ارائه دهد. در مقابل، لاپاروسکوپی ارزیابی قطعی‌تر از سلامت لوله‌ها ارائه می‌دهد، زیرا به جراح امکان می‌دهد تا مستقیماً لوله‌ها را مشاهده کند و حتی در صورت یافتن انسداد، برای رفع انسداد اقدام کند.
سونوگرافی، به ویژه سونوهیستروگرافی (نوعی سونوگرافی که از تزریق سالین استفاده می‌کند)، نیز می‌تواند برخی اطلاعات درباره باز بودن لوله‌ها ارائه دهد، اما به اندازه عکس رنگی رحم قابل اعتماد نیست. سونوهیستروگرافی به ندرت به طور خاص برای این منظور استفاده می‌شود اما می‌تواند به عنوان مکمل نتایج دیگر مفید باشد.

هیستروسالپنگوگرافی (HSG) یک آزمایش مهم برای بررسی رحم و لوله‌های فالوپ است که اغلب برای زنانی که با مشکلات بارداری یا ناباروری مواجه هستند توصیه می‌شود. این تست می‌تواند انسداد لوله‌ها، ناهنجاری‌های رحمی یا دیگر مشکلات مرتبط با باروری را شناسایی کند و به پزشکان کمک کند تا برنامه‌های درمانی مناسب را برای هر فرد تجویز کنند. همان‌طور که در بالا توضیح داده شد، هیستروسالپنگوگرافی یک روش ایمن، سریع و مؤثر است که اطلاعات حیاتی درباره وضعیت باروری فرد ارائه می‌دهد.
مرکز رادیولوژی و سونوگرافی مروارید ری یکی از بهترین و مجهزترین مراکز انجام هیستروسالپنگوگرافی است. این مرکز با بهره‌گیری از دستگاه‌های پیشرفته و تیمی از متخصصان مجرب، خدمات دقیق و با کیفیتی در حوزه تصویربرداری ارائه می‌دهد. مروارید ری با رعایت استانداردهای بهداشتی و با استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌ها، تجربه‌ای راحت و ایمن را برای مراجعین فراهم می‌کند.
برای انجام هیستروسالپنگوگرافی در محیطی حرفه‌ای و مطمئن، می‌توانید از طریق سایت و با کلیک بر دکمه دریافت نوبت به صورت آنلاین نوبت خود را رزرو کنید یا با تماس تلفنی 02156804080، زمانی مناسب برای انجام تست هماهنگ کنید. این مرکز همواره آماده است تا با ارائه بهترین خدمات تصویربرداری، به شما کمک کند تا گامی مؤثر در تشخیص و درمان مشکلات خود بردارید.