آیا چند انگشتی بودن جنین در سونوگرافی مشخص می‌شود؟

آیا چند انگشتی بودن جنین با سونوگرافی قابل تشخیص است؟
تیم تولید محتوای ایران نوبت
1404/04/15

آیا سونوگرافی چند انگشتی بودن را تشخیص می‌دهد؟

آیا سونوگرافی چند انگشتی بودن را تشخیص می‌دهد؟
بله، سونوگرافی می‌تواند چند انگشتی بودن جنین (Polydactyly) را در برخی موارد تشخیص دهد، برای مثال در تریمستر دوم بارداری (هفته‌های ۱۸ تا ۲۲) که غربالگری ساختاری جنین انجام می‌شود، در صورت مناسب بودن شرایط، امکان مشاهده انگشت‌های دست و پا وجود دارد. اگر جنین دارای انگشت اضافه (پیش‌محوری یا پس‌محوری) باشد و این انگشت به‌وضوح از نظر ساختاری قابل رویت باشد، رادیولوژیست می‌تواند آن را گزارش کند.
در مجموع، سونوگرافی ابزار مؤثری در غربالگری ناهنجاری‌های جنینی از جمله چند انگشتی بودن است، اما مانند هر روش تصویربرداری دیگری، دقت آن مطلق نیست و همیشه باید در کنار یافته‌های بالینی و در صورت نیاز، تست‌های تکمیلی تفسیر شود.

محدودیت های سونوگرافی در تشخیص

محدودیت های سونوگرافی در تشخیص
در تشخیص این عارضه با سونوگرافی، با وجود پیشرفت‌های فناوری و تجربه متخصصان، همچنان محدودیت‌هایی وجود دارد که ممکن است منجر به عدم تشخیص یا تشخیص نادرست شود. در ادامه به مهم‌ترین این محدودیت‌ها اشاره می‌شود:

وضعیت نامناسب قرارگیری جنین

اگر دست یا پای جنین به سمت بدن یا جفت چسبیده باشد، یا در حالتی باشد که انگشت‌ها مشخص نباشند (مثلاً مشت کرده باشد)، امکان مشاهده دقیق ساختار انگشت‌ها کاهش می‌یابد.

حجم ناکافی مایع آمنیوتیک

مایع آمنیوتیک نقش مهمی در ایجاد تصویر واضح دارد. در شرایطی مانند الیگوهیدرآمنیوس (کاهش مایع آمنیوتیک)، کیفیت تصویر پایین می‌آید و دیدن انگشت‌های ظریف دشوار می‌شود.

وجود سایه‌ اندازی استخوان‌ها

در اواخر بارداری، به‌ویژه در تریمستر سوم، استخوان‌های کلسیفیه‌شده جنین ممکن است سایه‌ای ایجاد کنند که مانع دید مناسب به دست و پا می‌شود.

اندازه کوچک یا فرم غیرمعمول انگشت اضافی

در برخی موارد، انگشت اضافه ممکن است:
به صورت بافت نرم و بدون استخوان باشد (Polydactyly نرم)
بسیار کوچک یا به سختی قابل تمایز از دیگر انگشت‌ها باشد
که در این حالت حتی در سونوگرافی دقیق هم ممکن است دیده نشود.

کیفیت پایین دستگاه سونوگرافی

دستگاه‌های قدیمی یا دارای وضوح پایین نمی‌توانند جزئیات ظریف ساختارهای اسکلتی را به خوبی نشان دهند.

تجربه و دقت اپراتور یا پزشک رادیولوژیست

تشخیص برخی آنومالی‌ها به تبحر، تجربه و دقت زیاد نیاز دارد. در مراکز غیرتخصصی ممکن است این تشخیص به راحتی نادیده گرفته شود.

روش های تکمیلی تشخیص

روش های تکمیلی تشخیص

سونوگرافی آنومالی‌اسکن (Anomaly Scan) – غربالگری دقیق هفته ۱۸ تا ۲۲ بارداری

این سونوگرافی که با نام «اسکن تفصیلی یا مورفولوژیک» نیز شناخته می‌شود، مهم‌ترین و رایج‌ترین ابزار برای بررسی ساختار بدن جنین در اواسط بارداری است.
در این اسکن، پزشک به‌طور دقیق تمام اندام‌های جنین از جمله دست‌ها، پاها، انگشت‌ها، ستون فقرات، جمجمه، قلب و کلیه‌ها را بررسی می‌کند.
اگر شرایط تصویربرداری مناسب باشد (وضعیت جنین، میزان مایع آمنیوتیک و...)، امکان تشخیص انگشت اضافی وجود دارد.
با این حال، در برخی موارد، تشخیص قطعی نیاز به بررسی‌های تکمیلی خواهد داشت.
شایان ذکر است، برای انجام سونوگرافی آنومالی اسکن در شهر ری در هفته‌های حساس بارداری، می‌توانید با اطمینان به مرکز تصویربرداری مروارید مراجعه کنید. این مرکز با بهره‌گیری از دستگاه‌های پیشرفته و پزشکان متخصص، بررسی کامل اندام‌های جنین را با دقت بالا انجام می‌دهد.

سونوگرافی تخصصی سطح بالا (Level II Ultrasound)

در صورتی که در آنومالی اسکن موردی مشکوک گزارش شود، ارجاع به سونوگرافی تخصصی سطح بالا انجام می‌شود.
این اسکن توسط متخصص پریناتولوژی با دستگاه‌های پیشرفته‌تر و بررسی جزئیات بیشتر انجام می‌شود.
دید دقیق‌تری از ساختار انگشت‌ها و استخوان‌های بلند اندام‌ها ارائه می‌دهد.

MRI جنینی

در شرایطی که موقعیت جنین یا وضوح تصویر سونوگرافی مناسب نباشد، MRI می‌تواند تصویری واضح‌تر از اندام‌ها و بافت‌های نرم ایجاد کند.
این روش به‌خصوص برای بررسی هم‌زمان اختلالات مغزی، عصبی و اسکلتی مفید است.
بدون استفاده از اشعه، ایمن برای جنین و مادر است.

آمنیوسنتز و آزمایش‌های ژنتیکی

اگر پزشک به وجود سندروم‌های ژنتیکی مشکوک باشد که ممکن است با چند انگشتی بودن همراه باشند، انجام آمنیوسنتز برای بررسی دقیق‌تر توصیه می‌شود.
این آزمایش شامل نمونه‌برداری از مایع آمنیوتیک و بررسی کروموزوم‌ها (کاریوتایپ) یا حتی بررسی دقیق‌تر با Array CGH یا WES است.

تست‌های غیر تهاجمی پیش از تولد (NIPT)

این تست از طریق خون مادر انجام می‌شود و بدون خطر برای جنین است.
می‌تواند برخی اختلالات ژنتیکی شایع (مثل تریزومی‌ها) را شناسایی کند که ممکن است با ناهنجاری‌های فیزیکی مثل polydactyly همراه باشند.

اکوکاردیوگرافی جنین (در صورت مشکوک بودن به سندرم‌های همراه)

در صورت مشاهده هم‌زمان ناهنجاری اسکلتی و احتمال درگیری قلبی، اکو جنین برای بررسی ساختار و عملکرد قلب انجام می‌شود.

عوامل مؤثر در دقت تشخیص

وضعیت قرارگیری جنین: اگر دست یا پای جنین در موقعیت مناسبی قرار داشته باشد که نمای واضحی ارائه دهد، احتمال تشخیص بیشتر می‌شود.
تجربه و مهارت رادیولوژیست: توانایی تفسیر دقیق تصویر و توجه به جزئیات ساختاری بسیار مهم است.
کیفیت دستگاه سونوگرافی: دستگاه‌های پیشرفته با وضوح بالا، شانس تشخیص ناهنجاری‌های ظریف را افزایش می‌دهند.
سن بارداری: هرچه بارداری پیشرفته‌تر باشد، اجزای اسکلتی بهتر دیده می‌شوند؛ با این حال در تریمستر سوم، استخوان‌ها ممکن است روی هم افتاده و دید محدود شود.
مقدار مایع آمنیوتیک: حجم مناسب مایع اطراف جنین باعث وضوح بهتر در تصویر می‌شود.
عوامل مؤثر در دقت تشخیص

اقدامات بعد از تشخیص

اقدامات بعد از تشخیص
اقدامات بعد از تشخیص به منظور ارزیابی شدت، علت و احتمال همراهی با سایر ناهنجاری‌ها صورت می‌گیرد. در ادامه، مهم‌ترین اقدامات بعد از تشخیص احتمالی این عارضه آمده است:

ارجاع به پزشک فوق تخصص طب مادر و جنین (پریناتولوژیست)

نخستین اقدام، مشاوره با پزشک متخصص طب مادر و جنین برای بررسی مجدد، تأیید یافته‌ها، و برنامه‌ریزی برای اقدامات بعدی است.
این پزشک سونوگرافی تخصصی سطح بالا (Level II) را انجام داده و وضعیت جنین را به‌صورت جامع ارزیابی می‌کند.

بررسی احتمال همراهی با سایر ناهنجاری‌ها

چند انگشتی بودن ممکن است بخشی از یک سندرم ژنتیکی یا همراه با اختلالات اسکلتی و عصبی دیگر باشد.
پزشک ساختارهای دیگر بدن جنین را با دقت بررسی می‌کند: جمجمه، قلب، کلیه‌ها، ستون فقرات و مغز.
در صورت وجود ناهنجاری‌های هم‌زمان، احتمال وجود یک سندرم پیچیده‌تر افزایش می‌یابد.

درخواست آزمایش‌های ژنتیکی

در موارد مشکوک به مشکلات ژنتیکی یا در صورت سابقه خانوادگی:
آمنیوسنتز برای بررسی کروموزوم‌ها و ژن‌های مرتبط انجام می‌شود.
تست‌هایی مثل کاریوتایپ، Microarray، یا WES (توالی‌یابی کل اگزوم) برای تشخیص بیماری‌های ژنتیکی احتمالی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تصمیم‌گیری درباره ادامه بارداری و آماده‌سازی والدین

اگر چند انگشتی بودن تنها عارضه باشد و با سندروم یا مشکل دیگری همراه نباشد، معمولاً نیازی به ختم بارداری نیست.
در این صورت مشاوره برای مداخلات پس از تولد (مانند عمل جراحی اصلاحی) به خانواده ارائه می‌شود.
اگر ناهنجاری‌های شدید و چندگانه تشخیص داده شود، تصمیم‌گیری درباره ادامه بارداری با نظر والدین و تیم پزشکی انجام خواهد شد.

مشاوره ژنتیک و خانوادگی

والدین برای دریافت اطلاعات در مورد احتمال تکرار این عارضه در بارداری‌های آینده به متخصص ژنتیک ارجاع داده می‌شوند.
این مشاوره به‌ویژه در صورت وجود سابقه خانوادگی ناهنجاری‌های مشابه یا ازدواج فامیلی اهمیت بیشتری دارد.

برنامه‌ریزی برای زایمان و مراقبت‌های بعد از تولد

در صورتی که ناهنجاری قطعی و پایدار تشخیص داده شود، تیم پزشکی زایمان را در یک مرکز تخصصی برنامه‌ریزی می‌کند.
پس از تولد، بررسی دقیق‌تر، تصویربرداری، و در صورت نیاز، ارجاع به جراح ارتوپد کودکان یا جراح پلاستیک برای اصلاح انگشت اضافی انجام می‌شود.
اقدامات بعد از تشخیص

کلام آخر

در نهایت، اگرچه چند انگشتی بودن جنین ممکن است در سونوگرافی آنومالی یا بررسی‌های تخصصی شناسایی شود، اما برای اطمینان از تشخیص دقیق و بررسی‌های تکمیلی، مراجعه به یک مرکز تصویربرداری پیشرفته و دارای تیم متخصص اهمیت بالایی دارد.
در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی مروارید ری، با بهره‌گیری از تجهیزات به‌روز، پزشکان رادیولوژیست با تجربه، و رویکردی علمی و انسانی، تلاش می‌کنیم تا خانواده‌ها را در مسیر تشخیص، ارزیابی و آرامش‌خاطر در دوران بارداری همراهی کنیم. در صورت نیاز به سونوگرافی دقیق آنومالی‌اسکن و بررسی تخصصی اندام جنین، می‌توانید با اطمینان به ما مراجعه کنید.
تشخیص زودهنگام، گامی مؤثر در مسیر مراقبت آگاهانه از سلامت فرزندتان است. اگر در مسیر بارداری با سؤالات یا نگرانی‌هایی درباره سلامت جنین مواجه هستید، ما در مروارید پاسخ‌گو و پشتیبان شما هستیم. به این منظور برای دریافت مشاوره یا رزرو نوبت میتوانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 02156804080 با ما در ارتباط باشید.


منابع
sciencedirect.com
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

خیر، سونوگرافی ابزار بسیار مهمی در غربالگری است، اما تشخیص آن قطعی نیست. برخی اختلالات ظریف ممکن است قابل مشاهده نباشند یا بعداً تشخیص داده شوند.

به‌تنهایی نه، اما در برخی موارد ممکن است با اختلالات ژنتیکی یا سندروم‌های دیگر همراه باشد. بنابراین بررسی‌های تکمیلی ژنتیکی توصیه می‌شود.

بله، در بیشتر موارد با جراحی اصلاحی در دوران نوزادی یا کودکی می‌توان ظاهر دست یا پا را به شکل طبیعی برگرداند.

لیست نظرات

مینا.س

خیلی ممنونم بابت این مقاله کامل. من به‌تازگی سونوگرافی آنومالی انجام دادم و از وقتی شنیدم ممکنه یه موردی در دست جنین باشه، خیلی نگران شدم. الان با خوندن این مطلب آروم‌ترم و می‌دونم باید چیکار کنم.

علی

دختر ما با انگشت اضافه به دنیا اومد و متأسفانه توی دوران بارداری تشخیص داده نشده بود. خیلی خوبه که مراکز مثل شما آگاهی‌رسانی می‌کنن تا والدین آمادگی بیشتری داشته باشن.

فرشته.م

برای مطالعه موردی درس‌های ژنتیک از این مقاله استفاده کردم. انسجام و طبقه‌بندی بخش‌ها عالی بود. اگر منابع تخصصی هم معرفی بشه، خیلی کمک‌کننده‌تر میشه.


رادیولوژی و سونوگرافی مروارید ری واقع در شهرری