هر چند وقت یکبار باید سنجش تراکم استخوان انجام دهیم؟

سنجش تراکم استخوان (Bone Mineral Density یا BMD) آزمایشی است که میزان مواد معدنی موجود در استخوان‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. و یکی از آزمایش‌های کلیدی برای ارزیابی سلامت استخوان‌ها است. این آزمایش به‌ویژه برای پیشگیری از بیماری‌های استخوانی مانند پوکی استخوان که می‌تواند به شکستگی‌های جدی منجر شود اهمیت دارد. تست معمولاً از طریق دستگاه دِکسا (DEXA) یا DXA انجام می‌شود که یک نوع تصویربرداری با اشعه ایکس است و به راحتی می‌تواند میزان تراکم استخوان‌ها را اندازه‌گیری کند. طبق آخرین راهنماهای انجمن ملی پوکی استخوان آمریکا (NOF) فاصله انجام تست تراکم استخوان (DEXA) بسته به سن و جنسیت و شرایط بالینی متفاوت است:
زنان سالم: اولین تست در ۶۵ سالگی سپس در صورت نتیجه طبیعی هر ۵ تا ۱۰ سال یک‌بار.
مردان سالم: اولین تست در ۷۰ سالگی سپس همانند زنان هر ۵ تا ۱۰ سال یک‌بار اگر نتیجه طبیعی باشد.
افراد پرخطر: (شامل سابقه شکستگی، مصرف مزمن کورتون، بیماری‌های هورمونی یا مزمن یا سابقه خانوادگی پوکی استخوان) اولین تست هر زمان که عامل خطر شناسایی شود؛ تکرار معمولاً هر ۱ تا ۲ سال.
بیماران تحت درمان پوکی استخوان: به‌منظور ارزیابی پاسخ به درمان، تست باید هر ۱ تا ۲ سال انجام شود.
افراد با کاهش سریع تراکم یا تغییر وضعیت سلامت: ممکن است نیاز به تست زودتر از فواصل معمول داشته باشند.
اگر اولین نتیجه طبیعی باشد و بیمار بدون عامل خطر باقی بماند فاصله تکرار تست می‌تواند زیاد (۵–۱۰ سال) باشد اما در حضور عوامل خطر یا کاهش تراکم باید کوتاه‌تر (۱–۲ سال) شود.

سن و جنسیت

زنان به‌ویژه پس از یائسگی به دلیل کاهش استروژن در معرض خطر بیشتری برای پوکی استخوان هستند. بنابراین زنان باید بررسی سلامت استخوان‌ها را زودتر از مردان شروع کنند. برای زنان یائسه اولین آزمایش معمولاً در سن ۶۵ سالگی و برای مردان در سن بالاتر از ۷۰ سال توصیه می‌شود.

سابقه خانوادگی

افرادی که سابقه خانوادگی پوکی استخوان یا شکستگی دارند باید زودتر آزمایش تراکم استخوان را شروع کنند زیرا بیشتر در معرض خطر هستند.

بیماری‌ها و شرایط پزشکی خاص

برخی بیماری‌ها مانند بیماری‌های التهابی روده، دیابت نوع ۱ و اختلالات هورمونی می‌توانند تراکم استخوان را کاهش دهند. افراد مبتلا به این بیماری‌ها باید سنجش تراکم استخوان را به‌طور دوره‌ای انجام دهند تا از تغییرات پیشگیرانه مطلع شوند.

مصرف داروها

کورتیکواستروئیدها می‌توانند تراکم استخوان را کاهش دهند. در این موارد پزشک ممکن است بررسی سلامت استخوان‌ها را هر ۶ ماه یا سالیانه تجویز کند.

سبک زندگی و تغذیه

سبک زندگی تأثیر زیادی بر سلامت استخوان‌ها دارد. کمبود کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی و کمبود فعالیت بدنی می‌توانند خطر کاهش تراکم استخوان را افزایش دهند. افراد با این شرایط ممکن است نیاز به آزمایشات بیشتر داشته باشند.

وزن بدن

افرادی که دارای وزن کم یا اندام لاغر هستند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. این افراد باید بیشتر مراقب سلامت استخوان‌های خود باشند و بررسی سلامت استخوان‌ها را زودتر شروع کنند.

سابقه شکستگی‌های قبلی

اگر فردی سابقه شکستگی استخوان داشته باشد به‌ویژه در سنین پایین‌تر ممکن است نشانه‌ای از کاهش تراکم استخوان باشد. این افراد باید این آزمایش را به‌طور دوره‌ای انجام دهند تا از وضعیت استخوان‌های خود مطمئن شوند.

اهمیت این آزمایش را می‌توان در چند بخش توضیح داد:

تشخیص زودهنگام پوکی استخوان

پوکی استخوان معمولاً بدون علامت پیشرفت می‌کند و زمانی مشخص می‌شود که شکستگی اتفاق بیفتد. این آزمایش کمک می‌کند پیش از بروز شکستگی، کاهش تراکم شناسایی شود و اقدامات درمانی یا پیشگیرانه آغاز گردد.

پیشگیری از شکستگی‌های خطرناک

شکستگی لگن، مهره‌ها و مچ دست در افراد مبتلا به پوکی استخوان بسیار شایع است و می‌تواند کیفیت زندگی را به شدت کاهش دهد. با تشخیص به موقع و شروع درمان خطر این شکستگی‌ها به‌طور چشمگیری کم می‌شود.

ارزیابی اثربخشی درمان

افرادی که به دلیل پوکی استخوان دارو مصرف می‌کنند باید هر چند سال یکبار تراکم استخوان خود را بسنجند. این کار به پزشک نشان می‌دهد آیا داروها مؤثر بوده یا نیاز به تغییر درمان وجود دارد.

شناسایی گروه‌های پرخطر

زنان یائسه، سالمندان، افراد با سابقه خانوادگی پوکی استخوان یا کسانی که بیماری‌های مزمن دارند بیشتر در معرض کاهش تراکم استخوان هستند. این آزمایش در این افراد می‌تواند جانشان را از عوارض جدی نجات دهد.

کمک به تغییر سبک زندگی

نتایج این آزمایش به افراد انگیزه می‌دهد تا عادات سالم‌تری مثل ورزش منظم، مصرف کافی کلسیم و ویتامین D و ترک سیگار در پیش بگیرند.

برای افرادی که در معرض خطر بیماری‌های استخوانی قرار دارند این آزمایش اهمیت ویژه‌ای دارد. این گروه شامل موارد زیر می‌شود:
زنان یائسه: به دلیل تغییرات هورمونی در دوران یائسگی که منجر به کاهش سریع تراکم استخوان می‌شود.
افراد مسن‌تر از ۶۵ سال: در این سنین خطر ابتلا به پوکی استخوان و شکستگی‌های ناشی از آن افزایش می‌یابد.
افرادی که سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارند: داشتن سابقه خانوادگی می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
افراد دارای بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۱ یا بیماری‌های التهابی روده: این بیماری‌ها می‌توانند باعث کاهش تراکم استخوان شوند.
افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند: داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها که می‌توانند به تدریج تراکم استخوان را کاهش دهند.
بسیاری از افراد در سنین بالاتر یا با شرایط خاص مثل یائسگی زودرس، سابقه خانوادگی پوکی استخوان یا مصرف داروهای خاص در معرض خطر کاهش تراکم استخوان قرار دارند. برای این گروه‌ها انجام دوره‌ای آزمایش تراکم استخوان اهمیت ویژه‌ای دارد تا بتوانند از بروز شکستگی‌های جدی پیشگیری کنند.
سنجش تراکم استخوان در شهر ری فرصتی فراهم کرده تا افراد ساکن این منطقه بتوانند به‌سادگی وضعیت سلامت استخوان‌های خود را بررسی کنند. انجام منظم این آزمایش در شهر ری به تشخیص زودهنگام پوکی استخوان و شروع درمان‌های پیشگیرانه کمک می‌کند و می‌تواند از عوارض جبران‌ ناپذیر شکستگی جلوگیری کند.

مصرف کلسیم و ویتامین D

کلسیم برای ساخت استخوان‌ها ضروری است و مصرف منابعی مانند لبنیات، سبزیجات برگ‌سبز و ماهی‌های چرب به تقویت تراکم استخوان کمک می‌کند. ویتامین D نیز جذب کلسیم را تسهیل می‌کند و قرار گرفتن در معرض نور خورشید و مصرف منابع غذایی مانند ماهی چرب و تخم‌مرغ برای حفظ سلامت استخوان‌ها مهم است.

ورزش‌های وزن‌برداری و مقاومتی

ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن، دوچرخه‌سواری و تمرینات مقاومتی (مثل وزنه‌برداری) می‌توانند استخوان‌ها را تقویت کرده و تراکم استخوان را افزایش دهند. این نوع فعالیت‌ها باعث تحریک رشد و تقویت استخوان‌ها می‌شوند.

حفظ وزن سالم

وزن بدن تأثیر زیادی بر سلامت استخوان‌ها دارد. اضافه‌وزن می‌تواند فشار اضافی بر استخوان‌ها وارد کند در حالی که کمبود وزن می‌تواند باعث کاهش تراکم استخوان‌ها شود. حفظ وزن سالم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

پرهيز از مصرف دخانیات و الکل

مصرف دخانیات و الکل می‌تواند باعث کاهش تراکم استخوان‌ها و افزایش خطر پوکی استخوان شود. ترک این عادت‌ها به تقویت استخوان‌ها کمک می‌کند.

استراحت کافی و مدیریت استرس

خواب کافی و مدیریت استرس می‌تواند بر سلامت عمومی بدن تأثیر مثبت بگذارد. استرس مزمن و خواب ناکافی می‌توانند منجر به کاهش تراکم استخوان شوند.

مکمل‌های کلسیم و ویتامین D

اگر نتوانید کلسیم و ویتامین D را از طریق غذا به‌طور کافی دریافت کنید استفاده از مکمل‌ها می‌تواند مفید باشد. توصیه می‌شود قبل از شروع هر نوع مکمل با پزشک مشورت کنید.

سنجش تراکم استخوان ابزاری حیاتی برای ارزیابی سلامت استخوان‌ها و پیشگیری از بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان است که می‌تواند به شکستگی‌های جدی منجر شود. انجام این آزمایش به‌ویژه برای افرادی که در معرض خطر بیماری‌های استخوانی قرار دارند مانند زنان یائسه، افراد مسن و کسانی که سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارند اهمیت دارد. زمان‌بندی انجام این آزمایش به عواملی مانند سن، جنسیت، تاریخچه پزشکی و سبک زندگی فرد بستگی دارد. علاوه بر سنجش تراکم استخوان تقویت آن از طریق تغذیه مناسب، ورزش‌های مقاومتی و حفظ وزن سالم و اجتناب از دخانیات و الکل نیز می‌تواند به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک کند.
در نهایت انجام این آزمایش یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای شناسایی بیماری‌های استخوانی همچون پوکی استخوان است که می‌تواند به‌طور مؤثری از آسیب‌های آینده پیشگیری کند. مرکز مروارید ری در شهر ری یکی از بهترین انتخاب‌هاست. این مرکز با بهره‌گیری از دستگاه‌های مدرن و کادر پزشکی مجرب تجربه‌ای مطمئن و دقیق را برای شما فراهم می‌کند. برای گرفتن نوبت همین حالا می‌توانید به‌صورت آنلاین با کلیک بر روی دکمه دریافت نوبت اقدام کنید یا از طریق تماس تلفنی با شماره 02156804080 وقت تصویربرداری خود را رزرو کنید.

منابع
www.wsc-lakeforest.com
newsnetwork.mayoclinic.org
medlineplus.gov