سونوگرافی مغزی نوزادان نارس با بقیه نوزادان چه تفاوتی دارد؟

تفاوت بین سونوگرافی مغزی نوزادان نارس با بقیه نوزادان در چیست؟
تیم تولید محتوای ایران نوبت
1404/05/09

تفاوت سونوگرافی مغزی نوزادان نارس با بقیه نوزادان

تفاوت سونوگرافی مغزی نوزادان نارس با بقیه نوزادان
در نوزادان نارس سونوگرافی مغزی با هدف پایش دقیق‌تر و زودهنگام انجام می‌شود چون مغز این نوزادان هنوز در مراحل رشد قرار دارد و ساختارهای آن حساس‌تر است. به همین دلیل تفاوت‌های مهمی میان نحوه، زمان و هدف انجام اولتراسوند وجود دارد از جمله:

زمان انجام سونوگرافی

در نوزادان نارس بررسی مغز در همان ۷۲ ساعت اول تولد و سپس به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده ادامه می‌یابد. اما در نوزادان دیگر این بررسی فقط در صورت وجود علائم یا سابقه زایمانی دشوار انجام می‌شود.

هدف از انجام

در نوزاد نارس هدف اصلی ارزیابی اثرات نارس بودن بر مغز است. در نوزاد دیگر بیشتر برای یافتن علت علائم فعلی مانند مشکلات حین زایمان به‌کار می‌رود.

احتمال بروز آسیب

در نوزادان نارس ساختارهای مغزی و عروقی هنوز پایدار نیستند و احتمال تغییرات و آسیب‌ها بیشتر است. در نوزادان دیگر این احتمال معمولاً پایین‌تر است.

تعداد دفعات و نوع بررسی

در نارس‌ها اولتراسوند معمولاً چندمرحله‌ای و با فاصله‌های منظم انجام می‌شود تا روند رشد و تغییرات مشاهده شود اما در نوزادان دیگر‌ اغلب تک‌مرحله‌ای است.

تفاوت در ساختار مغز هنگام تصویربرداری

در نوزادان نارس مرحله رشد مغز باعث می‌شود برخی نواحی نیازمند بررسی دقیق‌تر باشند. در نوزادان دیگر ساختارها تکامل‌یافته‌ترند و طیف طبیعی‌یافته‌ها محدودتر است.

جزئیات تکنیکی

در نارس‌ها تکنیک تصویربرداری زمان‌برتر و دقیق‌تر است چون ساختارها کوچک‌تر و حساس‌ترند. در دگر نوزادها روند انجام ساده‌تر و کوتاه‌تر است.

پیامدهای یافتۀ سونوگرافی

در نوزادان نارس نتایج بیشتر برای پیش‌بینی وضعیت رشد آینده کاربرد دارد اما در نوزادان دیگر برای توضیح علائم فعلی استفاده می‌شود.
اگر قصد سونوی کودک خود را دارید می‌توانید به مرکز تصویربرداری مروارید ری بهترین مرکز سونوگرافی نوزاد در شهرری مراجعه کنید.

نحوه انجام سونوی نوزاد نارس

نحوه انجام سونوی نوزاد نارس
نحوه انجام این سونوگرافی بسیار دقیق، آرام و مطابق شرایط ویژه این قشر خاص است. در ادامه مراحل آن را بررسی می‌کنیم:
محل استقرار دستگاه
دستگاه اولتراسوند در کنار تخت یا انکوباتور قرار داده می‌شود تا امکان تصویربرداری بدون جابه‌جایی فراهم شود.
آماده‌سازی سطح کار
سطح اطراف سر مرتب می‌شود تا دسترسی کافی برای قرار دادن پروب روی ملاج وجود داشته باشد.
تنظیم وضعیت
نوزاد در یک وضعیت ثابت و راحت قرار می‌گیرد؛ معمولاً به پشت یا نیمه‌خوابیده بدون نیاز به تغییرات اضافی در پوزیشن.
استفاده از ژل
مقداری ژل شفاف روی ناحیه ملاج گذاشته می‌شود تا امواج صوتی بهتر منتقل شوند.
قرار دادن پروب
پروب کوچک مخصوص نوزادان روی ملاج قرار می‌گیرد و تصویربرداری از همان نقطه شروع می‌شود.
حرکت مرحله‌ای پروب
پروب در مسیرهای کوتاه و آرام جابه‌جا می‌شود تا تصاویر در چند جهت مختلف ثبت شود.
گرفتن نماهای مختلف
چند نما از زوایای استاندارد ثبت می‌شود تا پوشش تصویری کامل به‌دست بیاید.
ثبت و ذخیره تصاویر
اپراتور هر نما را ثبت کرده و تصاویر را برای بررسی‌های بعدی ذخیره می‌کند.
پاک کردن ژل
در پایان ژل با دستمال نرم از روی سر پاک می‌شود.
بازگشت به وضعیت اولیه
نوزاد بدون جابه‌جایی اضافه در همان حالت قبلی رها می‌شود تا مراقبت‌های معمول ادامه پیدا کند.

اهمیت سونوی مغز نوزاد زودرس

سونوگرافی مغزی برای این قشر خاص یک ابزار کلیدی در مراقبت‌های روزهای اول زندگی محسوب می‌شود زیرا این گروه به محیط خارج از رحم زودتر از زمان طبیعی وارد شده‌اند و مغزشان هنوز در مرحله شکل‌گیری فعال قرار دارد. این تصویرگیری به تیم پزشکی امکان می‌دهد وضعیت مغز را در بستری پایدار، ایمن و بدون نیاز به جابه‌جایی پایش کنند. قابلیت انجام اولتراسوند در کنار تخت بدون نیاز به بیهوشی و بدون قرارگیری در معرض پرتو آن را به بخشی ثابت از مراقبت‌های NICU تبدیل کرده است.

در نوزادان نارس اهمیت این روش نه به دلیل وجود علائم بلکه به دلیل ماهیت ناپایدار رشد عصبی است؛ یعنی حتی در نوزاد کاملاً بی‌علامت نیز ارزیابی دوره‌ای برای اطمینان از روند مناسب تکامل لازم است. علاوه بر این ثبت مداوم تصاویر اولتراسوند، برنامه‌ریزی درمانی، ارزیابی کیفیت مراقبت و تصمیم‌گیری درباره نیاز به پیگیری‌های تخصصی‌تر را برای تیم پزشکی دقیق‌تر و مطمئن‌تر می‌کند. به همین دلیل سونوگرافی مغزی بخشی از استاندارد مراقبت نوزاد نارس است و نقش مهمی در تضمین سلامت آینده او دارد.

کاربردها و نقش این روش تصویربرداری

کاربردها و نقش این روش تصویربرداری
در ادامه کاربردهای اصلی سونوی مغز این قشر خاص را بررسی می‌کنیم:

تشخیص خونریزی داخل بطنی

این روش شدت، مرحله و گسترش خونریزی را مشخص می‌کند و پایه تصمیم‌گیری درمانی است.

بررسی آسیب ماده سفید (PVL)

با اولتراسوند می‌توان شکل‌گیری و مراحل اولیه این آسیب را شناسایی و آن را در طول زمان پایش کرد.

ارزیابی روند تکامل مغز

این تصویرگیری امکان بررسی رشد بطن‌ها، قشر مغز و سایر ساختارهایی را می‌دهد که هنوز در نوزاد نارس کامل نشده‌اند.

تشخیص ناهنجاری‌های مادرزادی

وجود کیست‌ها، نقص تکاملی بخش‌های مختلف یا بی‌نظمی در بافت‌ها با این روش دیده می‌شود.

پایش تغییرات مغزی در طول زمان

قابلیت تکرارپذیری سونوگرافی کمک می‌کند وضعیت مغز در روزها و هفته‌ها به‌طور مرتب بررسی شود.

بررسی الگوهای آسیب ناشی از کمبود اکسیژن

تصاویر به پزشک کمک می‌کنند شدت و نوع درگیری بافت مغز را ارزیابی کند.

تشخیص عفونت‌های مغزی

تغییرات ناشی از التهاب، مننژیت یا درگیری بافتی قابل مشاهده‌اند.

کمک به پیش‌بینی آینده عصبی و پاسخ به درمان

نتایج اولتراسوند اطلاعات ارزشمندی درباره آینده حرکتی، شناختی و اثربخشی درمان‌ها ارائه می‌کند.

کلام آخر

در جمع‌بندی می‌توان گفت سونوگرافی مغزی نوزادان نارس ابزاری ضروری و قابل اعتماد برای ارزیابی وضعیت عصبی و ساختاری مغز در روزها و هفته‌های حساس پس از تولد است. این روش بی‌خطر، سریع و قابل تکرار، امکان تشخیص زودهنگام آسیب‌ها، ناهنجاری‌ها و تغییرات ناشی از کمبود اکسیژن یا عفونت را فراهم می‌کند و به پزشکان کمک می‌کند روند رشد مغزی نوزاد را به‌دقت زیر نظر داشته باشند. نتایج حاصل از این بررسی نه‌تنها در تصمیم‌گیری‌های درمانی اهمیت دارد بلکه برای پیش‌بینی وضعیت عصبی آینده و برنامه‌ریزی مراقبت‌های لازم نیز نقشی کلیدی ایفا می‌کند.
مرکز رادیولوژی و سونوگرافی مروارید ری با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و تیم متخصص در حوزه تصویربرداری نوزادان آماده ارائه دقیق‌ترین خدمات سونوگرافی است. اگر نیاز به مشاوره یا تعیین وقت دارید می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 02156804080 اقدام نمایید.


منابع
ncbi.nlm.nih.gov
springer.com
کلام آخر

بله معمولاً برای تمامی نوزادان نارس توصیه می‌شود.

در نوزاد نارس معمولاً تا ۷۲ ساعت اول.

حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه.

لیست نظرات

مریم رضایی

دختر من نارس بود و خیلی نگران سونوی مغزش بودم خوشبختانه مشکلی نبود

فاطمه کرمی

پسر من دو بار انجام داد خیلی خوب راهنمایی شدم.

نرگس صالحی

نمی‌دونستم نوزاد نارس باید چند بار سونو بشه واقعا مفید بود.


رادیولوژی و سونوگرافی مروارید ری واقع در شهرری